Thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 vừa kết thúc vài ngày nhưng đã thành lịch sử. Lịch sử được tạo nên bởi những con người xuất chúng, dù tích cực hay tiêu cực, họ đã viết nên những trang đầu tiên của cuốn biên niên sử thế kỷ 21.1) Obama:Tổng thống da đen đầu tiên của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ nên được gọi là sứ giả của hy vọng. Ông đem đến hy vọng lớn lao trong một giai đoạn hỗn loạn của khủng hoảng kinh tế và mất niềm tin chính trị nghiêm trọng trong lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Obama đã được bầu nhờ “nói thật” nhiều điều đằng sau lớp áo giả dối: tranh cử là “ăn xin”; chính trị là “màn kịch”, tranh luận là “biểu diễn”, chính trị gia luôn “mắc chứng hoang tưởng tự đại” và là “con rối của nhóm đặc quyền”, quan điểm của mỗi đảng phái là “loại sản phẩm đóng gói”, quá trình lập pháp là “sản phẩm của hàng trăm thỏa hiệp lớn nhỏ”…
Obama kêu gọi tìm lại nền chính trị của sự thật nơi sự cân bằng, chín chắn và lẽ phải ngự trị. Người dân Mỹ và thế giới vẫn đang quan sát xem nhà hùng biện này có đem đến thành công hay cũng lại trở thành nạn nhân của sự thật như một câu nói nổi tiếng của ông.
“Chính trị gia ngày nay hiểu điều đó, ông ta có thể không nói dối, nhưng ông ta biết không có gì tốt đẹp dành cho người nói thật.”
2) Steve Jobs: CEO của Apple có một số phận thăng trầm kỳ lạ.
20 đã bỏ học để sáng lập ra công ty Apple trong một gara ôtô. 30 tuổi bị đuổi khỏi chính công ty mà mình sáng lập. 40 tuổi trở lại nắm quyền và liên tục cho ra đời những “tác phẩm” cách mạng trong công nghệ: Mac Book, Ipod, Iphone.
Steve là “thầy phù thủy” bởi mỗi khi chiếc đũa thần của ông chạm vào lĩnh vực nào thì ở nơi ấy xuất hiện những điều kỳ diệu.
Năm 2004, ông bị chẩn đoán ung thư tuyến tụy nhưng cũng kỳ lạ thay, các bác sỹ đã reo lên khi nội soi cho ông và phát hiện ra rằng đó là trường hợp ung thư hiếm hoi có thể chữa được bằng phẫu thuật.
Gã “lông bông” chưa có bằng Đại học “tái xuất” sau cơn bạo bệnh và có bài phát biểu xúc động ở lễ tốt nghiệp của trường Stanford, nơi ấy, “thầy phù thủy” đã cho sinh viên những lời khuyên gan ruột từ cuộc đời thăng trầm của mình:
“Đừng lãng phí thời gian để sống cho cuộc đời một ai đó… Hãy luôn khát khao, hãy cứ dại khờ.”3) Osama Bin Laden: Lãnh tụ của phong trào Hồi giáo cực đoan chắc chắn là nhân vật có ảnh hưởng “tiêu cực” nhất trong thập kỷ vừa qua.
Người đàn ông 54 tuổi người Ả rập này cũng là nhân vật bí ẩn nhất, thích xem BBC nhưng lại căm ghét phương Tây, thích làm thơ làm vườn nhưng lại ưa súng ống, sẵn sàng sống khổ hạnh trong hang núi nhưng khi cần cũng xa hoa với Mercedes và thuyền đua.
Bin Laden có ít nhất 5 vợ và cả tá con, người vợ cả và con trai đều cho biết trùm khủng bổ nổi tiếng là người giỏi tính toán và có thể đọ sức cả với máy tính. Tài tính toán của Bin Laden đã được thể hiện qua khả năng đạo diễn vụ 11/9 một cách tinh vi, khiến Bin Laden trở thành biểu tượng tinh thần không chỉ của nhóm Al-Qeada mà còn của phong trào Hồi giáo cực đoan toàn cầu.
Câu nói thể hiện bản chất của Bin Laden rõ hơn cả là khi nhóm Al-Qeada bàn kế hoạch thực hiện vụ khủng bố 11/9 bằng cách cho một máy bay nhỏ chứa thuốc nổ lao vào Tòa tháp đôi ở New York. Bin Laden đã sửa lại kế hoạch đó, thay máy bay nhỏ bằng máy bay thương mại chở khách và lập luận:
“Tại sao lại phải dùng rìu trong khi có thể dùng xe ủi?” 4) George W.BushCựu tổng thống Hoa Kỳ trong gần suốt thập kỷ có lần tự nhận mình là “decider”, một từ có thể hiểu là “người quyết định” mặc dù nó không có trong từ điển tiếng Anh.
Đó là một trong vô số những phát ngôn bị chê cười của ông Bush, tổng thống thứ 43 trong lịch sử Hoa Kỳ có lần đã nói: “Đã nhiều lần, tôi tự hỏi mình rằng: Tại sao, tại sao cậu lại cứ thích xớ rớ vào những chuyện xảy ra bên ngoài nước Mỹ thế hả Bush?”
Xâm chiếm Iraq và tấn công Afganistan là hai trong số những quyết định “xớ rớ” như thế, cũng là hai quyết định mang tầm ảnh hưởng toàn cầu và gây tranh cãi nhất.
2 nhiệm kỳ 8 năm của ông Bush không mấy thành công, Bush được “chào đón” bằng một cuộc đại tấn công khủng bố và “chia tay” bằng cuộc đại khủng hoảng kinh tế. Thêm vào đó, Bush làm mất lòng một cơ số đồng minh và tự tạo ra không ít kẻ thù.
Nỗi lo ngại về kẻ thù đã khiến cho vị tổng thống xuất thân từ doanh nhân dầu lửa tiếp tục có những phát biểu như trong phim hài:
“Những kẻ thù của chúng ta rất sáng tạo và nhiều thủ đoạn, chúng ta cũng thế. Chúng không ngừng nghĩ ra những phương cách mới để hãm hại đất nước và con người Mỹ, chúng ta cũng thế.”
5) Mark ZuckerbergCEO của mạng xã hội Facebook là một doanh nhân ngẫu nhiên và một tỉ phú tình cờ. Như Steve Jobs và Bill Gates, chàng trai sinh năm 1984 này không hứng thú gì với việc học hành ở trường Đại học, anh bỏ ngang trường Harvard để đến California khởi lập công ty Facebook.
Lập nghiệp từ năm 20 tuổi với hai bàn tay trắng: không nhà cửa, không tiền bạc, không xe hơi, giờ đây, chỉ 3 năm sau, 2007, Mark đã trở thành ông chủ của công ty trị giá 15 tỉ USD sau quyết định mua 1,6% cổ phần Facebok của Bill Gates.
Nhà tỉ phú trẻ vẫn thích mặc quần jeans và đi xăng đan này cũng không nghĩ rằng ý tưởng ban đầu hồn nhiên lại dẫn anh tới ngai vàng đầy quyền lực của một vương quốc có tới 350 triệu thần dân tính tới cuối năm 2009.
Facebook của Mark đã thay đổi và dẫn dắt cuộc cách mạng trong lĩnh vực mạng xã hội. Ít ai ngờ, ý tưởng của nó nảy sinh khi chàng trai tội nghiệp đang ngập chìm trong rượu bởi lần đầu tiên bị phụ tình:
“Jessica là một cô gái lẳng lơ. Tôi cần phải nghĩ đến một cái gì để cô ấy biến khỏi đầu óc tôi. Tôi cần có cái gì đó xâm lấn tâm trí tôi. Thế là, tôi nghĩ ra ý tưởng (Facebook)”6)Vladimir PutinHiện lên như một người đàn ông cường tráng và mạnh mẽ, đối nghịch với hình ảnh những lãnh tụ quốc gia già yếu Xô Viết trong lịch sử, Putin có sức thu hút đặc biệt. Chơi Judo, câu cá, bơi lội, chèo thuyền, lái máy bay chiến đấu, tầu thủy, xe tăng, thậm chí cởi trần cưỡi ngựa, Putin thể hiện như một anh hùng trong phim Hollywood.
Trong mắt một phần đông người Nga, Putin là anh hùng đã cứu nước Nga thoát khỏi trạng thái hỗn loạn và tìm lại vị thế cường quốc sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ. Nhà tỉ phú Soros có lý khi nhận định: “Với Putin, chủ nghĩa dân tộc thay cho chủ nghĩa cộng sản trong vai trò ý thức hệ.”
Một quan điểm thân Mỹ và phương Tây cho rằng Putin là nhà độc tài có xu hướng dẫn dắt xã hội Nga đi về hướng phi dân chủ, cản trở tự do báo chí và xã hội dân sự. Putin trả lời:
“Tôi xin nói với các ngài một cách thành thật, chúng ta chắc chắn là không muốn có cùng kiểu dân chủ như họ có ở Iraq."7) Bill GatesGates từng tâm sự rằng công việc chi phối ông tới mức nhiều lần ông lái xe vào con đường đến thẳng công ty trong khi định đi nơi khác. Gates sinh ra để đi trên con đường ấy với Microsoft, con đường đã mang lại cho ông ảnh hưởng toàn cầu.
Gates giờ đây đã đi một con đường khác. Năm 2008, ông chia tay Microsoft và trích 58 tỷ đôla tài sản của mình cho Quỹ từ thiện Bill và Melinda Gates. Người đàn ông giàu nhất thế giới từng "ước sao mình không phải là người giàu nhất” đã quyết định ghi dấu ấn và ảnh hưởng của mình ở một lĩnh vực hoàn toàn mới.
“Kẻ bỏ học nổi tiếng nhất Harvard” được coi là nhà tiên tri đã thành công trong việc “tạo ra thời đại” công nghệ thông tin nhờ “biết trước tương lai”. Nhưng, khi tổng kết lại cuộc đời kinh doanh của mình trong cuốn “Con đường phía trước”, ông vẫn nói:
"Thành công là một giáo viên tồi. Nó ru ngủ những người thông minh với suy nghĩ rằng họ không thể thất bại" 8)Alan GreenspanCựu chủ tịch Cục dự trữ Liên bang Mỹ FED là một tín đồ nhiệt thành của kinh tế thị trường tự do, môn đồ của trường phái “bàn tay vô hình” của Adam Smith.
18 năm ngồi trên ghế chủ tịch FED để điều hành chính sách tiền tệ của nước Mỹ, những quyết định của Greenspan có ảnh hưởng vô cùng lớn tới nền tài chính toàn cầu. Giai đoạn nắm quyền của Greenspan được coi là khúc khải hoàn ca của sự thịnh vượng Mỹ cũng như của lý thuyết kinh tế tự do.
Cho tới khi nhà kinh tế khi đó đã 80 tuổi “rửa tay gác kiếm” vào năm 2006, Greenspan vẫn được tụng ca nhiệt liệt. Mọi chuyện chỉ bắt đầu đổ vỡ khi cuộc khủng hoảng tài chính vô tiền khoáng hậu bùng nổ năm 2008.
Cựu chủ tịch FED bị coi là tội đồ khi đã giảm lãi suất liên tục từ năm 2001 tới giữa năm 2004, việc này bị cho là đã tạo đà cho bong bóng bất động sản phình đại dẫn tới khủng hoảng. Lý tưởng tự do phi điều tiết tài chính của ông cũng đã dẫn tới sự hình thành vô số các công cụ tài chính phái sinh, chất xúc tác làm lan truyền khủng hoảng.
Đáp lại tất cả những lời cáo buộc, con người dành cả cuộc đời mình để suy ngẫm về kinh tế học đã thừa nhận có “sai lầm” nhưng vẫn chưa hết “sốc” và “ngơ ngác”:
“Trụ cột quan trọng của cạnh tranh và thị trường tự do đã đổ vỡ. Tôi cũng chưa hiểu rõ toàn bộ sự việc xảy ra như thế nào.”9)Hồ Cẩm ĐàoHồ Cẩm Đào sinh năm 1942, tuổi Nhâm Ngọ. Sự thăng tiến trên con đường chính trị của ông cũng nhanh chóng và suôn sẻ như ngựa phi trên thảo nguyên thênh thanh.
Chú ngựa ấy luôn về nhất trong các cuộc đua dù “non” nhất. Khi còn đi học, ông luôn đứng đầu. Trên quan lộ, năm 1982, Hồ Cẩm Đào trở thành uỷ viên trung ương trẻ nhất khi mới 39 tuổi. Năm 1985, ở tuổi 43, Hồ Cẩm Đào là bí thư tỉnh uỷ Quý Châu, bí thư tỉnh uỷ trẻ nhất. Năm 1992, khi mới 49 tuổi, ông trở thành Ủy viên Bộ chính trị trẻ nhất và năm 98 Phó Chủ tịch nước trẻ nhất.
Luôn trẻ nhất nhưng Hồ Cẩm Đào nổi tiếng là con người chín chắn và điềm tĩnh đến thần bí. Chỉ nói vừa đủ những điều cần nói vào những lúc cần nói, lãnh tụ của quốc gia 1,3 tỉ dân hiếm khi hé lộ những cảm xúc bột phát hay phát ngôn thiếu thận trọng.
Quan điểm của ông gói gọn trong một câu phát biểu của ông dịp kỷ niệm 60 năm Quốc Khánh Trung Quốc vừa qua:
“Chỉ có chủ nghĩa xã hội mới có thể cứu nguy cho Trung Quốc và chỉ có cải cách và mở cửa mới có thể đảm bảo cho sự phát triển của Trung Quốc.”10)Larry Page và Sergey BrinHai nhà sáng lập ra Google cũng không ngờ rằng dự án nghiên cứu chung của họ khi đang làm tiến sỹ ở Stanford lại làm cho họ trở thành những tỉ phú chỉ vài năm sau đó.
Dự án bắt đầu vào năm 1996 và chỉ 10 năm sau, năm 2006, số lượt tìm kiếm trên Google đã là 2,7 tỉ lượt một tháng. Ảnh hưởng của Google tiếp tục tăng phi mã, con số ấy vào cuối năm 2009 đã là 31 tỷ.
Hai chàng trai cùng sinh năm 1973 đã tuyên bố sứ mệnh của Google là “sắp xếp và quản lý thông tin toàn cầu.” Hai tiến sỹ “hụt” của Stanford đã làm được điều đó khi giúp hàng tỉ công dân toàn cầu tiếp cận thông tin ở bất kỳ lĩnh vực nào một cách miễn phí và nhanh chóng nhất, họ đã thay đổi cách thức học tập và thu thập thông tin của thế giới.
Vậy nhưng, khi chia sẻ về những kinh nghiệm thành công của mình ở Israel năm 2003, Larry Page chỉ đơn giản nói:
“Bạn phải hơi ngốc nghếch trong việc đặt ra mục tiêu. Hãy quan tâm tới điều không thể. Bạn hãy thử làm những việc mà người khác chưa nghĩ tới.”
Khánh Duy (tổng hợp và bình luận)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét